“Jij gaat nu vertellen, dat dat allemaal onnodig is.”
Nee, want ik heb het helemaal niet over de kwaliteiten van leerkrachten of over schoolonderwijs. Ik heb het over het prive begeleiden van leerlingen die op school stranden.
Jij doet alsof lesgeven binnen het schoolonderwijs (aan een klas vol kinderen met allemaal verschillende niveaus), hetzelfde is als lesgeven aan een kind, één kind, dat binnen de vorm van dat schoolonderwijs onvoldoende aan zijn trekken komt.
Het zijn twee totaal verschillende dingen met ook nog eens totaal verschillende doelstellingen. Ja, een leerkracht die voor de klas staat moet ook in staat zijn de knappe koppen uit die klas wat bij te brengen (helaas is dat niet altijd zo)
Maar iemand die een kind prive begeleidt bij het leren schrijven, lezen en rekenen, hoeft dat niet te kunnen. Zeker niet als het dat kind in de schoolse vorm ook nog eens op achterstand is geraakt. De ambitie is niet hoger dan ‘kijken of dit beter werkt’. En dat kan beter werken omdat het om 1:1 leren gaat. Dat is zoveel effectiever dat het opleidingsniveau van de begeleider minder belangrijk is, als die begeleider zelf maar in staat is te begrijpen wat er in het lesboekje en de handleiding daarvoor staat.
Dat is niet zo moeilijk, want de lesboekjes zijn voor de doelgroep geschreven. Voor kinderen vanaf een jaar of 5 a 6. Ik ben in de veronderstelling dat de meeste volwassenen die zelf naar school zijn geweest in staat moeten zijn om dat te begrijpen. Dat is niet zo'n rare veronderstelling, toch?
“De PABO is niet voor knappe koppen, met een beetje doorzettingsvermogen kan iedereen dat aan, maar je zult hem wel moeten doorlopen om les te kunnen geven.”
Nee. Je moet 'm doorlopen om les te mogen geven op een basisschool aan een klas vol kinderen. Zie de opmerkingen van Theo hierover.
Dat les mogen geven op gesubsidieerde scholen aan bevoegdheden is gekoppeld, diskwalificeert anderen niet automatisch van de vaardigheid. Zeker niet als je het ook nog eens over een hele andere omgeving of situatie hebt; klas vol kinderen met allemaal verschillende niveau's versus één kind met één niveau.
Bovendien is het wel zinnig je te realiseren dat lesgeven, kinderen iets leren, helemaal niet aan school is voorbehouden. Ouders zijn er vanaf dag één van de geboorte van hun kind mee bezig. Badjuffen, akela's, vrijwilligers van de muziekband of de voetbalclub en paardrijmeisjes, leggen er elke week weer hun ziel en zaligheid in. Daar komt nog bij dat we allemaal als leerling ervaring hebben in hoe leren werkt en dat het hebben van een diploma op zijn minst aantoont dat je hebt begrepen hoe leren werkt.
Het is geen totaal onbekend terrein. Flinke delen ervan zijn wel degelijk bekend.
“Een artsenopleiding is ook niet moeilijk, is alleen maar stampwerk en wat vaardigheden.”
Dat is absolute flauwekul. De Pabo heeft instroom van leerlingen die Havo CM hebben gedaan of MBO. Om aan medicijnen te kunnen beginnen moet je VWO NG hebben gedaan. Dat is een totaal verschillende leerlingenpopulatie en onder die laatsten zitten werkelijk de knappe koppen. Het niveauverschil is enorm.
“Toch moet een arts die opleiding doorlopen hebben om te weten, wat hij moet weten.”
De vergelijking met de dokter is heel interessant. Niet voor niets noemde ik ‘mantelonderwijs’ analoog aan ‘mantelzorg’. Heb je in de omgeving een kennis of familielid met een chronisch ziek kind? Moet je eens navragen wat die ouders allemaal aan medische handelingen verrichten bij dat kind en van wie ze dat geleerd hebben.
Dat gaat werkelijk tot en met het op eigen beslissing toedienen van medicijnen en zelfs het geven van injecties of beademing. Diabetes patienten injecteren zichzelf. Dyalise patienten dyaliseren zichzelf in sommige gevallen (Bart de Graaf van BNN bijvoorbeeld).
In dit soort gevallen gaat precies op wat voor onderwijs ook opgaat. Deze patienten en ouders zijn geen dokter en hebben geen opleiding gehad. Ze zijn dus niet in staat om een hele praktijk met allerlei patienten met verschillende ziektes en genezingsniveau's te behandelen. Maar ook aan hen is, bijna ongeacht hun eigen opleidingsniveau, te leren hoe ze zichzelf of hun eigen kind moeten behandelen.
En dat is doodgewoon, hoewel het hier om leven en dood kan gaan. Het alternatief is namelijk dat dat kind nooit meer thuis komt en altijd in het ziekenhuis verblijft omdat het chronisch medische zorg nodig heeft.
Dat is veel te duur en veel te belastend voor die kinderen, dus stuurt de dokter ze naar huis met een handleiding en een cursus.
Als dat met medische zorg en handelingen kan, waarom kan dat dan niet met onderwijs? Iemand leren lezen is daadwerkelijk veel makkelijker en minder risicovol dan iemand behoeden voor een verstikkingsdood als gevolg van iets veel voorkomends als een astma-aanval. Waarom zouden we het laatste (na instructie) moeiteloos overlaten aan de ouders of de patient zelf, maar van ‘leren lezen’ krampachtig iets maken dat ‘voor het gewone volk’ te moeilijk is?
Ik vind dat nogal arrogant eigenlijk.
“Wat er gebeurt met het onbedoeld experiment van de PABO's, om slecht op te leiden,”
Dat is echt een hele andere discussie die niks te maken heeft met de mogelijkheden die mantelonderwijs kunnen bieden aan kinderen die op school tussen wal en schip raken.
Hoewel: Misschien is het wel zo dat het dalende niveau van leerkrachten de noodzaak voor alternatieven vergroot.
Overigens vind ik dat je dat dalende niveau van leerkrachten ook als een bewijs van het succes van het onderwijs kunt zien. Vroeger werden de knappe koppen uit de arbeidersklasse leerkracht. Iets anders zat er voor hen nauwelijks in.
Tegenwoordig kan elke knappe kop voor een hogere opleiding kiezen. Dan blijven vanzelf de mindere goden over die voor Pabo kiezen. Bovendien groeit de bevolking die hoger is opgeleid dan de leerkracht en zijn er dus inderdaad steeds meer ouders die beter schrijven, lezen en rekenen.
Nee, ik vind het helemaal niet erg dat de leerkrachten van tegenwoordig geen knappe koppen meer zijn. Waar ik me dood aan erger is als de suggestie gewekt wordt dat ‘leerkracht’ synoniem is aan ‘veel weten en kunnen en vakbekwaam zijn’.
Zoals jij dat eerder deed bijvoorbeeld. Dat bijna automatische verband is van lang geleden en vandaag niet meer realistisch.
Daarmee zijn leerkrachten allerminst gediskwalificeerd, want het lesgeven aan een klas met al die verschillende niveau's, vereist kennis en vaardigheden en ervaring die niet iedereen zomaar heeft.
Het begeleiden van één kind is iets heel anders en kan, met een beetje instructie desnoods, door bijna iedereen gedaan worden. Willen is hier belangrijker dan kunnen.