Ontleend aan dagblad Trouw van 28 juli 2005
De Universiteit van Amsterdam en de academies in Utrecht, Leiden en Groningen gelden als de vier klassieke universiteiten: werkzaam in bijna alle sectoren. Je kunt er theoretische natuurkunde studeren, maar ook Hebreeuws.
Steeds moeilijker te betalen, die kleine opleidingen met weinig studenten, roepen de brede universiteiten in de Randstad. Begin dit jaar bezetten Amsterdamse rechtenstudenten het bestuurscentrum Maagdenhuis omdat ze vonden dat er veel te weinig docenten waren.
De Rijksuniversiteit Groningen geldt als een voorbeeld dat het wél goed kan gaan. Toch zijn ook daar nu letterenstudenten zeer bezorgd.
Het college van bestuur erkent de problemen, maar stelt dat ze niet voor de hele universiteit opgaan. ?We hebben een goed financieel beheer?, vindt Frans Zwarts, rector magnificus. Al zegt hij er direct bij dat de reserves bij letteren op zijn, en dat ook de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen krap zit.
Een universiteit die internationaal wil meetellen, moet zich specialiseren, vindt minister Brinkhorst van economische zaken. ?Innovatie in Europa en Nederland lukt alleen als universiteiten durven te kiezen voor hun sterktes. En die gaan uitbouwen. De brede universiteit die van alles een beetje doet, gaat het op het hoogste niveau niet redden?, voorspelde hij twee jaar geleden.
Zwarts: ?Je kunt inderdaad niet alles even goed doen, maar dat is geen reden kleine studies af te stoten. Er zijn studies die draaien om kwaliteit, zoals sterrenkunde, en dat kan prima met een kleine groep.?
Naast kwaliteit laat wetenschap zich echter ook leiden door de vraag uit de samenleving, aldus de Groningse rector. Hij noemt moleculaire biologie en neurowetenschappen. De vraag naar nieuwe ontwikkelingen in die gebieden is momenteel zo groot, dat je ?massa? nodig hebt, oftewel voldoende studenten, onderzoekers en geld. Zwarts: ?Dat moet je groots doen, of niet doen.?
De RuG wil er ook voor zorgen dat studenten in het noorden van het land specialistische studies kunnen volgen. Decaan Jan Bremmer van de faculteit godgeleerdheid benadrukt dat het opheffen van kleine studierichtingen om financiële redenen weinig oplevert. ?Dat zorgt er voor dat de kwaliteit achteruitgaat, en van het zogenaamde geld dat overblijft, zie ik de resultaten niet.?
De faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen telt nog geen 200 studenten. Alleen de faculteit wijsbegeerte is nog kleiner op de RuG, die in totaal 22000 studenten heeft. Af en toe is Bremmer wel een beetje jaloers op zijn collega?s van de grotere faculteiten. ?Zij hebben meer mensen onder zich, dus meer macht en meer uitdaging. Ik denk dat Balkenende ook wel eens Bush zou willen zijn.?
Als Bremmer meer geld had te besteden, zou hij ?direct een hoogleraar islam aantrekken?, maar dat er te weinig middelen zijn is een onderwijsbreed-probleem. ?Het ministerie van onderwijs kijkt niet vooruit, ze voert alleen maar veel veranderingen door en blijft bezuinigen. Dat Nederland goed meedoet in de wereldwijde rankings is te danken aan prestaties uit het verleden.?