Videocolleges op Technische Universiteit Delft en Eindhoven

  • wak

    ‘Videocolleges zijn goede aanvulling, maar geen vervanging’

    Videocolleges/Nelleke Braam

    Net als de TU Delft gaat ook de TU/e aan de slag met videocolleges via internet. Tijdens een regulier college worden video-opnames gemaakt en een dag later is het filmpje op internet te zien. De videocolleges verkeren nog in een experimenteel stadium, maar tot nu toe zijn de reacties positief.

    Studenten die niet langer door weer en wind naar de universiteit fietsen, maar vanuit hun kamer in alle rust een college volgen en dan ook nog in staat zijn om de saaie stukken over te slaan of de moeilijke gedeeltes nog een keer te kijken. Het klinkt mooi, maar de videocolleges zijn meer bedoeld als aanvulling dan als vervanging.

    Colleges worden op een vrij simpele manier toegankelijk gemaakt voor veel studenten. Met een digitale videocamera wordt een college opgenomen, een student-assistent voorziet het filmpje van een inhoudsopgave en de bijbehorende sheets en zet het op internet. Studenten kunnen inloggen via Studyweb en zo het college bekijken. In de inhoudsopgave kan de student ‘hoofdstukken’ aanklikken en zo al zappend door het college gaan.

    Ir. Michiel Schok van het Onderwijs Service Centrum (OSC) werd begin 2004 door de faculteit Scheikundige Technologie benaderd om, samen met de opleidingsdirectie en docenten, verschillende vakken geschikt te maken voor ‘onderwijs op afstand’. In eerste instantie werd dat gedaan voor duale studenten. Over het algemeen zijn dit hts-ingenieurs die werken en daarnaast een paar uur per week naar de universiteit gaan.

    De druk om bij een college aanwezig te zijn, is nu minder groot, omdat ze het kunnen volgen via internet. “De duale studenten komen nog wel wekelijks op de universiteit. De combinatie tussen enerzijds video en anderzijds contact op de universiteit blijkt prima te werken. In honderd procent video-onderwijs geloof ik niet zo”, zegt Schok. Behalve bij Scheikundige Technologie wordt op dit moment ook aan de faculteit Technologie Management (TM) gebruik gemaakt van de videocolleges.

    Groter opzetten

    Bij de jaarlijkse inventarisatie van het online informatiesysteem Studyweb is docenten gevraagd hoe ze hun vak op Studyweb wilden hebben. “Daarbij hebben we ook de optie gegeven van videocolleges”, zegt drs. Frank Vercoulen, projectleider van Studyweb en verbonden aan de faculteit TM. “Ongeveer tien docenten reageerden daar positief op en die colleges worden nu verzorgd.”

    Ook plaatsvervangend opleidingsdirecteur dr.ir. Werner Rutten van Technische Bedrijfskunde is over de colleges te spreken: “Het hangt er vanaf hoe deze testfase verloopt en of het financieel haalbaar is, maar we willen het in de toekomst in principe wel groter gaan opzetten”.

    Om de videocolleges organisatorisch en financieel haalbaar te maken, werken verschillende diensten en personen aan de TU/e samen. De Dienst Interne Zaken (DIZ) heeft voor dit doel een camera aangeschaft en verzorgt daarnaast de technische voorzieningen in het Auditorium. Het OSC is in de persoon van Schok bij het project betrokken; hij zorgde in het begin voor de bediening van de camera en zette het geheel op internet. Later heeft hij drie student-assistenten uitgelegd hoe dat in zijn werk gaat; zij hebben dat werk nu overgenomen.

    In principe hebben docenten geen extra werk aan de videocolleges. De studentassistenten filmen de colleges, voorzien ze van een inhoudsopgave en zetten ze op het internet. Met het programma Microsoft Producer worden de opnames hiervoor bewerkt en klaargemaakt. Iedere twee weken hebben de student-assistenten een bijeenkomst met Schok om te bespreken wat er goed en fout is gegaan.

    Een college moet binnen twee tot drie uur op het net kunnen staan. Maar omdat de student-assistenten zelf ook studieverplichtingen hebben, gaan ze uit van een deadline van vierentwintig uur. “Een zieke kan dus in principe ’s avonds vanuit zijn bed het college volgen dat hij overdag heeft gemist”, zegt Henk Naterop, coördinator audiovisuele faciliteiten van DIZ.

    De videocolleges zijn een goede aanvulling op het gewone leerprogramma. “Wiskundecolleges zijn vaak ingewikkeld en het is gemakkelijk als een student het gedeelte dat hij niet snapte nog eens kan terugkijken”, zegt Vercoulen. Ook voor buitenlandse studenten, voor wie de taal soms een probleem is, kan het handig zijn om het college in alle rust nog een keer te zien. De videocolleges zijn tevens een uitkomst voor studenten die roostertechnisch niet bij alle colleges aanwezig kunnen zijn. Omdat de videocolleges op een later tijdstip bekeken kunnen worden, hebben ze bovendien een soort archieffunctie. Net voor een tentamenperiode worden de colleges veel bekeken.

    Een nadeel van de videocolleges is dat er geen direct contact met de docent mogelijk is. Een mail achteraf kan natuurlijk altijd, maar meteen een vraag stellen, is er niet meer bij. De collegezalen zullen dus niet massaal leegstromen volgens Naterop. “Studenten houden toch de

    behoefte om interactie met de docent te hebben.”

    Met videoconference, waar zo nu en dan ook mee gewerkt wordt aan de TU/e, is dat directe contact wél mogelijk. Via beeldschermen communiceren de gebruikers met elkaar. Een voorbeeld hiervan zijn de 3TU-colleges van de technische universiteiten in Nederland. Aan iedere universiteit geeft een hoogleraar college. Ook in collegezalen in andere steden kunnen studenten het college volgen en direct vragen stellen. “Videoconference gebruiken we nu verder nog niet, omdat de techniek daarvoor meteen een stuk ingewikkelder is. Je zit alleen al met een spaghetti aan kabels”, zegt Vercoulen. Maar in de nabije toekomst is videoconference zeker een optie, stelt hij, “bijvoorbeeld in 3TU-verband”.

    Aan de TU Delft wordt al langer met videocolleges gewerkt. Een verschil is dat daar meer geld is gestoken in de ontwikkeling van een systeem, zo’n 150.000 euro. Ter vergelijking: de TU/e is begonnen met alleen een digitale camera van zesduizend euro. De twee systemen wijken op veel fronten af.

    In Delft staat de camera op een robot, die wordt bediend door een operator buiten de zaal. “Dat is minder storend voor studenten en docenten. Het valt nu ook niet zo op dat er gefilmd wordt, waardoor studenten niet gaan zitten geiten”, zegt Ruud van Zijl van de Dienst Multimedia Services van de TU Delft. Wanneer een docent iets op het schoolbord schrijft, zoomt in Eindoven de camera op het bord in. In Delft wordt geen gebruik meer gemaakt van het bord. Het is vervangen door een soort digitale overheadprojector, die het genoteerde ook meteen opslaat, zodat het meteen het net op kan.

    Verbeteren

    Zo geavanceerd is het in Eindhoven nog niet. “In tegenstelling tot Delft hebben wij ervoor gekozen eerst alleen een digitale camera aan te schaffen en het project aan de man te brengen. Pas als we weten dat er genoeg animo voor het idee is, kunnen we gaan investeren en de technische kant verbeteren”, zegt Monique Kuyck van DIZ.

    Dat verbeteren wordt nu gedaan. In een experimentele fase als deze komen allerlei problemen aan het licht. “Het geluid is af en toe niet goed genoeg. We moeten het doen met de microfoon die op de camera zit en de microfoon van de docent. Als iemand in de zaal een vraag stelt, kunnen we dat geluid soms niet goed opvangen. We vragen daarom meestal of de docent de vraag herhaalt”, zegt Schok.

    Ook de juridische kant van de zaak wordt bekeken. Docenten vragen zich bijvoorbeeld af of mensen ongestraft delen uit hun colleges kunnen kopiëren. “Momenteel ben ik bezig uit te zoeken wat wel en niet kan en hoe we kunnen voorkomen dat er plagiaat gepleegd wordt”, zegt Vercoulen.

    Dr. Gaby Rasters, docent faculteit Technologie Management

    “Een presentatie van Michiel Schok heeft me ertoe aangezet dit soort colleges te gaan geven. Ik ben zelf ook geïnteresseerd in nieuwe vormen van ict in het onderwijs. Beide colleges die ik geef, Innovatie Management en Organisatiekunde 2 (OK2), zijn ook op internet te zien. Vooral voor OK2 is het handig; het is een groot vak waaraan veel buitenlandse studenten deelnemen en vaak hebben studenten een ander college op hetzelfde tijdstip.

    Vorig jaar maart zijn we begonnen met de videocolleges op internet. Ik was de eerste docent die een regulier college van TM op internet liet zetten en kreeg meteen al positieve reacties. Studenten vroegen me om het voort te zetten. De eerste colleges werden nog opgenomen door Schok, maar inmiddels werken we met student-assistenten en dat bevalt goed. Over het algemeen werk je met dezelfde persoon, maar als die bijvoorbeeld ziek is, hebben de andere student-assistenten genoeg kennis om diegene te vervangen.

    In principe heb ik geen extra werk aan deze colleges. Ik merk wel dat ik me extra goed voorbereid. Collega’s kunnen me nu tenslotte ook aan het werk zien en ik kan geconfronteerd worden met mijn uitspraken. Op deze manier sta je veel meer bloot aan kritiek.

    Of de studenten anders reageren? Ik merk wel dat ze actiever zijn, maar of dat komt doordat de colleges opgenomen worden, weet ik niet. Het is ook wel te merken dat er minder studenten op de colleges verschijnen. Maar ik weet niet of dat komt doordat het roostertechnisch niet uitkomt of doordat de drempel om thuis te blijven, nu lager is.”

    Jeroen van Duren, tweedejaars Technische Bedrijfskunde

    “Ik gebruik de videocolleges vooral om dingen op te zoeken. Als ik bij het college ben geweest en ik snap iets niet helemaal, kijk ik het nog even na op internet. Het is gemakkelijk hanteerbaar, omdat het college in stukken is gehakt.

    Ik merk dat de videocolleges als smoes worden gebruikt: ‘ik kijk wel als het op internet staat, dan kan ik nu uitslapen’. Dat heb ik zelf ook wel eens gedacht, maar uiteindelijk heb ik niet méér gekeken. Je hoort ook vaak: ‘Tijdens het college val ik ook in slaap, nu kan ik het tenminste gewoon

    terugspoelen’.

    Ik denk dat videocolleges een goede aanvulling zijn, maar zeker geen vervanging van de gewone colleges. In de collegezaal blijf je bij de les en zijn er geen andere dingen die je afleiden. Het contact met de docent mis ik niet echt, hoewel het wel handig is om in de pauze de docent even om verduidelijking te kunnen vragen.”

    Karin Smolders, student-assistent

    “Ik zorg dat ik altijd een half uur voor aanvang van het college aanwezig ben. Zo kan ik mijn computer alvast aanzetten en de laatste dingen doen. De camera gaat vijf minuten van tevoren aan. De docent heeft me de sheets vooraf al gemaild, dus die heb ik al in Microsoft Producer staan.

    Al met al ben ik een paar uurtjes bezig het college te bewerken zodat het klaar is voor internet. Als een docent op het bord gaat schrijven, moet ik dat beeld bijvoorbeeld achteraf uitvergroten om het duidelijker te maken. De inhoudsopgave kost de meeste tijd en is soms moeilijk te maken, omdat de docent maar weinig sheets gebruikt en ik daardoor lange ‘hoofdstukken’ krijg. Dat maakt opzoeken voor studenten lastig.

    Elke dinsdagavond neem ik het college Pre-master Statistics op; ik probeer het donderdag op internet te hebben staan. Het duurt even, omdat ik zelf op woensdag ook nog colleges heb.

    Ik krijg veel positieve reacties van studenten, ook omdat het een college is dat ’s avonds gegeven wordt en studenten speciaal daarvoor naar de TU/e moeten komen. Nu kunnen ze het zich veroorloven een keertje niet te gaan.

    Studenten reageren niet echt op mij. In het begin keken ze wel en vroegen ze waarvoor het was, maar nu zijn ze het gewend. Ook de docent reageert niet anders, naar mijn mening. Het zou kunnen dat de studenten minder rumoerig zijn omdat ze weten dat het opgenomen wordt, maar dat weet ik niet zeker.”

    Meer lezen:

    http://web.tue.nl/cursor/bastiaan/jaargang48/cursor09/achtergrond/s1.html

    www.web.tue.nl/cursor/bastiaan/jaargang48/cursor09/achtergrond/s1.html

  • wak

    Op de website van SURFmedia vind je een aantal Nederlandse websites met informatie over videocolleges, oftewel weblectures:

    https://www.surfgroepen.nl/sites/communitysupport/surfmedia/community/Pages/Weblectures.aspx

    www.surfgroepen.nl/sites/communitysupport/surfmedia/community/Pages/Weblectures.aspx

  • wak

    Meer weblinks over videocolleges via SURFmedia:

    https://www.surfgroepen.nl/sites/communitysupport/surfmedia/community/default.aspx

    www.surfgroepen.nl/sites/communitysupport/surfmedia/community/default.aspx

  • wak

    Beluister dit interview via de weblink hieronder: ‘Colleges steeds vaker online’

    12 april 2010

    Steeds vaker bieden universiteiten videocolleges via internet aan.

    Studenten zijn er blij mee. Zo zijn er in Groningen

    studentenorganisaties die webcolleges voor álle vakken eisen. Maar is

    dat wel goed voor het onderwijs en hoe kijken de docenten hier

    tegenaan? TROS Radio Online sprak met Koos Winnips, adviseur ICT in het

    Onderwijs aan de Rijksuniversiteit Groningen.

    Luister hier naar het radioprogramma:

    http://www.radio1.nl/contents/14746-colleges-steeds-vaker-online

    www.radio1.nl/contents/14746-colleges-steeds-vaker-online