Didactiek Online Hoorcolleges

Inhoud

* 1 Doel en plek van online hoorcolleges

* 2 Vormen en toepassingen van online hoorcolleges

o 2.1 Live Opname

o 2.2 Geregisseerde Opname

o 2.3 Bevindingen uit de praktijk

Doel en plek van online hoorcolleges

Er zijn verschillende manieren om online hoorcolleges aan te bieden aan studenten. Hieronder staan een aantal veelgebruikte manieren om dit te doen en hoe je de online hoorcolleges het beste kunt integreren in het reguliere onderwijs. Van tevoren moet duidelijk zijn waarom je online hoorcolleges aan zou willen bieden aan studenten. Wat is het doel van het online hc en welke plek neemt het in in het onderwijsprogramma?

Uit onderzoek blijkt namelijk dat het leerrendement uit reguliere colleges maar 5% is. Studenten onthouden dus maar weinig van wat er verteld wordt. Het is ook een zeer passieve manier van onderwijs. Toch is het hoorcollege één van de meestgebruikte onderwijsvormen op universiteiten.

Misschien kan een online hoorcollege wel meerwaarde bieden bovenop het reguliere hoorcollege.

Veel voorkomende doelen zijn:

1. Ter vervanging van het regulieren bij afstandsleren (studenten in het buitenland)

2. Als extraatje voor studenten die om uiteenlopende redenen geen reguliere colleges konden bijwonen en als extra oefenstof vlak voor tentamens

3. Roosterproblemen oplossen, je collegezaal virtueel vergroten

4. Archiveren en hergebruiken van colleges voor grote groepen, oftewel de werklast voor docenten verlichten omdat hetzelfde verhaal maar 1 keer verteld hoeft te worden

5. Extra / nieuwe leerstof aanbieden. Bijvoorbeeld een extra casus behandelen of cases extra toelichten.

6. Actualisering van het onderwijs door het college te combineren met actuele journaalfragmenten (zie ook Didactiek actuele video)

7. Eenmalige instructies opnemen

8. Online colleges gebruiken om nieuwe docenten in te werken (docentprofessionalisering) of ter vervanging van zieke medewerkers

9. Responsiecolleges opnemen

10. Cases door (professionele) acteurs laten naspelen

Behalve het beoogde doel van het online college is het ook van belang om na te denken over de plek die het inneemt in het onderwijsprogramma. Voor studenten moet duidelijk zijn of het een verplicht onderdeel is of niet. Kunnen studenten ergens terecht voor vragen die ze misschien hebben n.a.v. het online college? Hoe weten studenten dat er online colleges zijn en waar kunnen ze die vinden? Stel dat je de colleges in Blackboard aanbiedt. Dan is het handig om een toelichting te geven over het doel van de video, het onderwerp, hoe lang het fragment duurt, etc.

Denk ook na over het eventueel koppelen van opdrachten aan het online college. Moeten studenten er iets mee? Bijvoorbeeld een samenvatting schrijven, of een fragment uitkiezen waarin een bepaalde stelling wordt verdedigd.

Vormen en toepassingen van online hoorcolleges

De twee meest gebruikte vormen van een online hoorcollege zijn:

* Live opname van een college met gebruik van powerpoint slides

* Geregisseerde studio-opname van een samenvatting van het college

Live Opname

Bij de opname van een live hoorcollege film je gewoon het verhaal dat een docent houdt voor een groep studenten. Er is geen extra voorbereiding nodig. De film duurt zolang als het college duurt. Heel belangrijk hierbij is het gebruik van powerpoint slides die je koppelt aan de video. Met het programma Microsoft Producer kan dat heel eenvoudig gerealiseerd worden. Door de combinatie video en slides breng je flexibiliteit aan in het terugkijken.

Studenten kunnen de slides gebruiken als een soort hoofdstukindeling of index. Hierdoor hoeven zij niet de gehele opname te bekijken of te zoeken naar interessante of relevante onderdelen, maar door op de titel van een slide te klikken kunnen ze direct naar dat deel van de video gaan dat ze nog eens terug willen zien. Studenten bepalen zelf wanneer ze wat willen zien. Dat biedt veel vrijheid en flexibiliteit en studenten waarderen dit erg.

Er zijn uiteraard nog andere Rich Media producten die video kunnen koppelen aan bijvoorbeeld powerpoint slides, tekst, plaatjes, etc. maar die zijn niet gratis. Voorbeelden zijn MediaSite en Podcast Producer.

Geregisseerde Opname

Bij de geregisseerde opname in een studio-setting wordt een college van 45 minuten teruggebracht tot 10 of 20 minuten. Dit kost de docent wel enige voorbereiding. Hij moet zijn verhaal terugbrengen tot een logische samenvatting. Voordeel bij een korte video (20 minuten of minder) is dat de aandacht van studenten beter wordt vastgehouden. Lange video's worden zelden helemaal bekeken, korte stukjes daarentegen wel.

Ook hier is het belangrijk om er interactiviteit in aan te brengen, door de student in de gelegenheid te stellen zelf te bepalen welk fragment hij wil bekijken. Passief achter een computerscherm zitten is nu eenmaal moeilijk en saai. Een computer nodigt uit tot klikken, tot interactie. Ook en juist bij het bekijken van video.

Bevindingen uit de praktijk

Bij het aanbieden van online hoorcolleges bestaat altijd de angst dat studenten niet meer naar het gewone hoorcollege komen. Dit blijkt over het algemeen niet zo te zijn.

Bij onderwijsinstellingen waar al langere tijd online colleges worden aangeboden zijn de volgende bevindingen van studenten opgemerkt:

* Studenten ervaren live contact nog steeds als prettiger en men blijft dan ook gewoon naar reguliere colleges komen

* Studenten waarderen de mogelijkheid om tijd en plaats onafhankelijk colleges te kunnen volgen

* Online colleges zorgen voor flexibiliteit en keuzevrijheid bij de student

* Bij afstandsleren zorgt een video voor meer betrokkenheid tussen student en docent en meer affiniteit met het onderwerp

* Videocolleges zijn erg geschikt voor extra tentamenvoorbereiding

* Geluid is belangrijker dan beeld!