DE HONGERIGE DINOSAURUS
Column over internetonderwijs van Francisco van Jole, internetjournalist
De digitale revolutie is helemaal aan het opkrabbelen na de ineenstorting van de dotcom-hype zes jaar geleden. Alle vlaggen gaan weer omhoog. Beurskoersen van internetbedrijven bijvoorbeeld presteren beter dan gedacht en de verviervoudiging van de waarde van het aandeel Google werd anderhalf jaar geleden amper voor mogelijk gehouden. In de media gonzen de verhalen over de fabelachtige zegeningen van wat genoemd wordt Web 2.0. En van allerlei oude, gevestigde instituten wordt alweer luidkeels het einde verkondigd. Het einde van de krant, de tv en het reisbureau zijn bekend. Dinosaurussen worden ze steevast genoemd.
Maar al scannend zag ik de afgelopen weken ook nieuwskoppen die het einde van de universiteit aangekondigen. Pardon? Ja,het einde van de universiteit.Dat zit zo. In de Verenigde Staten bieden de meeste universiteiten inmiddels volop gelegenheid om studies op afstand te volgen. Online dus. Dat hoort bij de opstuwing in de vaart der volkeren. Bij de meeste universiteiten wordt er ook geen enkel onderscheid gemaakt tussen het behalen van een graad langs deze weg of door trouw in de collegebanken te gaan zitten. Overal wordt benadrukt dat de nieuwe methode volledig gelijk is aan de ‘ouderwetse’ manier. Maar het aanbieden van leren op afstand werd ondertussen door de universiteiten zelf toch vooral als service gezien. Als mogelijkheid om anders onbereikbare studenten binnen te halen.
Dat pakte anders uit.Studenten die op de campus van universiteiten wonen zijn zich het gemak van de technologische vooruitgang gaan realiseren. Op sommige universiteiten volgt inmiddels bijna de helft van de studenten zo college. Want waarom zou je nog viervijfhonderd meter naar de collegezaal lopen als je ook in bed kunt blijven liggen om daarvandaan het college te volgen? Waarom zou je je leven persen in het keurslijf van een lesrooster als je zelf kunt bepalen wanneer en hoe lang achtereen je studeert? Voor de studie zelf hoeft het niet. De kwaliteit daarvan is immers gelijk, roept iedereen.
Die cultuuromslag leidt niet alleen tot lege zalen maar ook tot wrevel. Er gaan stemmen op om een aanwezigheidsplicht in te voeren. Om het inschrijven op online cursussen vanaf de campus te beperken dan wel compleet te verbieden. Maar waarom? Omdat de studenten zo geen sociale vaardigheden leren,wordt er gezegd. Maar wat is de sociale vaardigheid die je opdoet in een collegebank?
Bovendien, sinds wanneer is het aanleren van sociale vaardigheden onderdeel van studies als medicijnen, natuurkunde of econometrie? Als het zo belangrijk is, waarom wordt er dan geen examen in afgenomen? Of beter nog, waarom niet een aparte cursus? Liefst online natuurlijk.
Een ander argument luidt discipline. Het verplicht bijwonen van lessen kweekt discipline. Daar geldt natuurlijk hetzelfde voor als voor sociale vaardigheden. Maar het is niet waar. Het in je eentje volgen van een online cursus vereist veel meer discipline dan het trouwe groepsgedrag waar het traditionele onderwijs op drijft.
Blijft er maar één enkel argument over. Dat het niet hoort.Dat is altijd het laatste wapen van de wanhopigen: de traditie. Het is in strijd met hoe het al die tijd was dus het kan niet goed zijn, luidt die redenatie. Het is tegelijk het sterkste argument om online leren te bevorderen. Want als leren op afstand een breuk betekent met de traditie, dan moet het wel een vooruitgang zijn. En zo wordt de universiteit de eerste dinosaurus die niet uitstierf als gevolg van de evolutie, maar gewoon zichzelf opat.
Bron: www.ou.nl (Open Universiteit)
http://64.233.183.104/search?q=cache:EDNxAN4IlCgJ:www.ou.nl/Docs/TijdschriftOI/OI_1_2006.pdf+Jole+%22hongerige+dinosaurus%22&hl=en&ct=clnk&cd=2#15